Kva om det går steingale?

Eg har av og til ein tendens til å engste meg for ting som i røynda ikkje er noe å engste seg for. Eg er til dømes redd for kortvokste menn, av di historia har vist at dei kortvokste mennene er svært farlege (Mao, Napoleon, Hitler, Mussolini, Franco, etc.). Eg engstar meg óg for alle tilsetjingsstoffa i maten, for alt som kan gå gale på sykkelturen heimefrå og til jobb, for tjukke damer utan BH med pedagogisk utdanning og keramikkøyredobbar, osv.

Men denne gongen er det annleis, for dette trur eg verkeleg kan gå gale. På CERN-laboratoriet i Sveits har dei laga ein svær underjordisk tunnell som inneheld ein aksellerator for små partiklar. Dette har eg ikkje greie på, men eg forstår at dei i denne tunnellen kjem til å sende to av desse partiklane i usannsynleg stor fart mot kvarandre, for å få dei til å kollidere. Dette vil utløyse valdsame reaksjonar, så valdsame at dei kan samanliknast med alt stresset som skjedde då sjølvaste universet blei til.

Så langt høyrest det berre ut som eit overdimensjonert eksperiment, litt som Petter Stordalen på kjemilabben. Men det er dette som får meg til å bli bekymra:

Etter teorien vil det nemleg dukke opp partiklar vi aldri før har sett! Som ein professor i eksperimentell (herregud!) partikkelfysikk seier det:

Ingen vet helt hva vi kommer til å få se. Men jeg føler meg sikker på at LHC kommer til å åpne et nytt vindu i vår forståelse av hvordan universet henger sammen.

Ingen veit heilt kva som vil skje? Dette er så enkelt at sjølv ungar forstår det: Kva om vi får sjå partiklar som et seg ut av tunnellen, sluker heile Sveits for så å ta med seg resten av verda i ein smell av kosmiske dimensjonar, som etterlet heile mjølkevegen som eit einaste stort, svart hol? Dei innrømer jo at dei ikkje veit kva som dukkar opp der nede? Kvifor hiv dei seg ut i eit slikt eksperiment for å skaffe "en teori om alt?" Bør ikkje ein teori om alt byrje med varsame eksperiment av di det angår nettopp noe så omfattande som alt?


Attpåtil skjer dette i 2008, då Stavanger har kulturbystatus.

Illustrasjonsfoto: Ein fysikkstudent har oppdaga ein partikkel han meiner bør aksellererast så fort som råd . Her drøftar dei koss dei skal få partikkelen laus frå tavla.